Các nhà bán lẻ nước ngoài tận dụng chiêu mua bán sáp nhập để đánh chiếm thị trường Việt Nam nhanh chóng, dễ dàng và an toàn.
Báo cáo mới nhất về
thị trường bán lẻ của Savills
Việt Nam cho biết, "khẩu vị" M&A (mua bán sáp nhập) tại
thị trường Việt Nam của các ông lớn ngành bán lẻ nước ngoài ngày càng phổ biến và có
xu hướng không ngừng tăng lên. Để xâm nhập thị trường hơn 90 triệu dân, thay vì chọn cách làm truyền thống là xây dựng từng viên gạch để định hình bộ khung, khối ngoại áp dụng con át chủ bài mua bán sáp nhập, là bước đi
hiệu quả nhất vì một mũi tên trúng được nhiều
mục tiêu.
Mục tiêu thứ nhất: Nhanh chóng
Khi
xúc tiến thương vụ M&A, mua lại cổ phần hoặc toàn phần một
doanh nghiệp bán lẻ tại Việt Nam, khối ngoại nhận được nhiều sự hỗ trợ đồng bộ hơn là tự dò dẫm,
tìm hiểu từng bước ở một thị trường mới. Đây được xem như bước đi thần tốc giúp khối ngoại dịch chuyển sang thị trường mới với thời gian ngắn nhất.
Mục tiêu thứ hai: Dễ dàng
Thông qua hình thức mua bán sáp nhập, việc
tiếp cận các thủ tục pháp lý trở nên dễ dàng, ít rắc rối hơn. Theo thống kê của các đơn vị tư vấn, xúc tiến đầu tư nước ngoài tại thị trường Việt Nam, các quy định, loại giấy tờ, văn bản thuần Việt khác biệt hoàn toàn với bản xứ và vô cùng phức tạp luôn đánh đố những tay chơi mới gia nhập thị trường.
Mục tiêu thứ ba: An toàn
M&A hạn chế
rủi ro xuống mức thấp nhất, đồng nghĩa với việc mang lại sự an toàn cho các
nhà bán lẻ nước ngoài. Bởi lẽ, mua lại một
doanh nghiệp bán lẻ trong nước sẽ đồng nghĩa với việc thừa kế lượng
khách hàng ổn định với thói quen
mua sắm đã được hình thành trong khoảng thời gian dài. Nếu so với những hình thức đầu tư truyền thống,
chiến lược M&A trở thành lựa chọn tối ưu hơn hết thảy vì giúp khối ngoại tiết kiệm cả tiền, công sức lẫn thời gian.
Mục tiêu thứ tư: Cầm trịch cuộc đua sòng phẳng trên sân khách
Savills đánh giá, hoạt động M&A trong ngành bán lẻ giúp khối ngoại tiếp cận thị trường Việt Nam với vị thế sòng phẳng hơn, thậm chí nhiều trường hợp họ còn chiếm thế thượng phong. Theo ước tính của Hiệp hội
Siêu thị Hà Nội, khoảng 50%
thị phần bán lẻ Việt Nam thuộc về doanh nghiệp nước ngoài. Trên thực tế, con số này được ước lượng cao hơn.
Với thực trạng này, trong tương lai, hoạt động của các doanh nghiệp bán lẻ nội địa có khả năng bị thu hẹp hơn do thiếu
kinh nghiệm, quy mô đầu tư chưa xứng tầm và nguồn nhân lực hạn chế. Đặc điểm của các nhà bán lẻ ngoại là sự bài bản, cẩn trọng và chiến lược,
tầm nhìn dài hạn, trong khi đó, nhà bán lẻ Việt Nam được đánh giá là linh hoạt, dễ thích ứng vì
thấu hiểu được thói quen và
văn hóa người tiêu dùng.
Thế nhưng, ở sân chơi quốc tế thì sự linh hoạt này không còn là
ưu điểm dù thế mạnh đó có thể áp dụng cho một số thị trương mới ở các tỉnh. Nếu muốn phát triển bền vững, các doanh nghiệp bán lẻ Việt cần xây dựng những chiến lược dài hơn, xa hơn và chú trọng hơn việc xây dựng đội ngũ nhân sự chuyên nghiệp để chuẩn bị cho “cuộc đua” cần sức bền này.
Mục tiêu thứ năm: Chiếm thị trường tiêu thụ và mở rộng sản xuất
Thị trường bán lẻ Việt luôn là mảnh đất màu mỡ trong tầm ngắm của các quỹ đầu tư nước ngoài. Các đơn vị này sẵn sàng đổ vốn vào một số các
doanh nghiệp nội để phục vụ mục đích phát triển, mở rộng thị trường bán lẻ trong một số các lĩnh vực như
ẩm thực (F&B), giải trí, giáo dục… Bên cạnh đó, khối ngoại còn nhắm đến lĩnh vực sản xuất vì sản xuất tại nước sở tại có giá thành
cạnh tranh hơn và đáp ứng đầy đủ
nhu cầu về thói quen mua sắm cũng như
thị hiếu tiêu dùng.
Ngoài ra, nghiên cứu này cũng
giải mã làn sóng M&A trong
ngành bán lẻ Việt Nam. Trên thực tế, là các nhà bán lẻ Việt Nam vẫn đang làm công việc
thương mại là chính, bao gồm giai đoạn: xây dựng thương hiệu và bán. Nguyên nhân của thực trạng này đến từ trình độ quản lý.
Không phải
doanh nghiệp Việt Nam không muốn tiếp tục phát triển và xây dựng bền vững, mà do quy mô càng lớn thì khả năng vượt ra khỏi tầm kiểm soát càng cao. Khi không thể vượt qua giai đoạn bão hòa và đi xuống, những người đứng đầu doanh nghiệp bán lẻ nội địa thường dễ đi đến quyết định chuyển nhượng để tìm
cơ hội khác.